किशोरी बलात्कारको चार वर्ष
पुस १, २०७३- आजभन्दा ठ्याक्कै चार वर्ष अगाडि दिल्लीमा एक किशोरीमाथि सामूहिक बलात्कार भयो । बलात्कारको केही दिनपछि किशोरीको मृत्यु भयो, जसले संसारलाई नै स्तब्ध बनायो । यसलाई भारतको एक दु:खद् र पीडादायी घटनाको रुपमा लिइन्छ । सो दुखद घटनाले संसारको नै ध्यान खिचेको थियो । यतिमात्र होइन, सो घटनापछि दिल्लीमा महिलाहरुको सुरक्षाको बारेमा नयाँ बहस नै शुरु भयो । डिसेम्बर १६, २०१२ मा भएको सो घटनाको आज चार वर्ष भएको छ ।
आज महिलाको लागि दिल्ली कति सुरक्षित छ त ? भारतीय सञ्चारमाध्यमहरुले यस अवधिमा महिलाा सुरक्षाको विषय झन् बिग्रेको समाचारहरु प्रकाशित गरेका छन् । महिला सुरक्षाको लागि निकै कडा कदम र नीतिहरु लिइए पनि यो अझै एक प्रमुख चुनौतीको रुपमा रहेको छ ।
हिन्दुस्तान टाइम्सले प्रकाशित गरेको एक समाचारअनुसार सन् २०१२ मा बलात्कारको संख्या ७०६ थियो भने त्यो बढेर सन् २०१६ को अहिलेसम्म २१९९ पुगेको छ । भारतीय प्रहरीहरुले सन् २०१२ को सो घटनापछि बढीभन्दा बढी महिलाहरुले आफूले भोगेका समस्याहरु प्रहरीसमक्ष रिपोर्ट गर्न थालेकाले बढेको बताएको छ । त्यसैगरी, सन् २०१३ मा बलात्कारका १६३६, सन् २०१४ मा २१६६ र सन् २०१५ मा २१९९ घटना दर्ता भएका थिए ।
दिल्लीमा यौनहिंसा र बलात्कारका घटना दिनहुँ बढिरहेका छन् । गत डिसेम्बर १३ मा मात्र दिल्लीको जामिया नगरमा १५ वर्षीय किशोरीको बलात्कार भएको थियो । त्यसैगरी, गत सेम्टेम्बरमा गोविन्दपुरीमा तीन वर्षीया बालिकालाई उनको काकाले नै बलात्कार गरेको समाचार प्रकाशित भएको थियो । तीन हप्ता अगाडि सात वर्षकी एक नेपाली किशोरी बलात्कार भएको घटनालाई प्रवासी नेपाली संगठनहरुले बाहिर ल्याएका थिए ।
उसो त, भारतमा सन् २०१२ को सो घटनापछि कानुनलाई समेत निकै कडा बनाइएको छ । अपराधसम्बन्धी कानुनलाई सन् २०१३ मा संशोधन गरेर बलात्कारको परिभाषालाई फराकिलो बनाइएको छ । पहिला बलात्कारीलाई १० वर्षको सजाय हुने गरेकोमा त्यसलाई बढाएर अहिले २० वर्ष बनाइएको छ । त्यसैगरी, बलात्कार भएर मृत्यु भएमा आजीवन काराबासको व्यवस्था गरिएको छ ।
दिल्ली प्रहरीले पहिलाको तुलनामा महिलाको सुरक्षा सार्वजनिक स्थलमा कमी आए पनि परिवार तथा समाजमा नै यस्ता घटना हुने गरेकाले रोक्न जटिल भएको बताउने गरेको छ । त्यसैगरी महिलालाई छुने तथा दुव्र्यवहार गर्ने गरेमा एक वर्षदेखि ५ वर्षसम्मको सजाय तोकिएको छ । तर, महिला हिंसाको घटनामा कमी भने आएको छैन । भारतीय सञ्चारमाध्यमहरुमा दिनुहुँ बलात्कार र महिला हिंसाका घटनाहरु सार्वजनिक हुने गर्दछन् ।
चार वर्ष अगाडि भएको सो घटनापछि दिल्लीमा ठूलो प्रदर्शन भएको थियो । प्रदर्शनलाई हिंसातर्फ नजाओस् भनी रोक्नका लागि तत्कालीन प्रधानमन्त्री मनमोहन सिंहले टेलिभिजनमार्फत् संबोधन नै गर्नु परेको थियो । किशोरीकी आमाले भारतीय सञ्चारमाध्यमहरुलाई दिएको अन्तर्वार्तामा दिल्ली महिलाहरुको लागि अझै पनि असुरक्षित रहेको बताएकी छन् ।
भारतिय सञ्चारमाध्यमहरुका अनुसार विशेषगरी सार्वजनिक यातायातहरु अझै पनि महिलाको लागि सुरक्षित छैनन् । यद्यपि सन् २०१२ को तुलनामा निकै परिवर्तनहरु आएको छ । सार्वजनिक रुपमा चल्ने बसहरुमा सीसीटीभीको व्यवस्था गरिएको छ भने कुनै समस्या पर्नेबित्तिकै प्रहरी तथा अन्य हटलाइनहरुले तत्काल रेस्पोन्स गर्ने गरेका छन् । विज्ञहरुले कानुन कार्यान्वयनलाई प्रभावकारी बनाउन जोड दिइरहेका छन् ।